Nemrut Dağı Nerededir? – Nemrut Dağı Harabeleri ve Heykelleri
8 Haziran 2021
Nemrut Dağı
UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunan Nemrut Dağı Komagene Krallığı’na ait harabeleri, heykelleri ve yazıtlarıyla geçmişe ışık tutuyor. Yerli ve yabancı çok sayıda turistin ilgisini çeken dağın zirvesinde yer alan eserler gizemini korumaya devam ediyor. Nemrut Dağı hangi şehirdedir ve Nemrut Dağı nerede gibi sıkça sorulan sorulara cevap vererek başlayalım. Eski çağlarda Kommagene olarak bilinen arkeolojik kalıntılara ev sahipliği yapan Nemrut Dağı Türkiye’nin Adıyaman ilinde yer alır. Dağın yüksekliği 2150 metre.
Nemrut Dağı Efsanesi Nedir
Acımaz sert ve yüzü gülmez anlamına gelen Nemrut ismini alan dağ, efsaneye göre bu ismi Hz. İbrahim’i ateşe attıran Nemrut isimli Babil hükümdarından alıyor. Birçok farklı efsane halk arasında dilden dile dolaşıyor olsa da genel olarak herkesin inandığı hikaye de kral Persler ile Yunanlıların dinini birleştirerek yeni bir din kurmayı planlıyor ve bu yeni dinin merkezini de Nemrut Dağı yapmak istiyor. Bu şekilde tüm dünyaya hükmetmeye ve ölümsüzlüğü bulmayı amaçlıyor. Kral Antiochos bu amaçla hazırladığı alanda her biri kutsal kabul edilen teraslar inşa etmeye başlıyor ve bu teraslara da Tanrı heykelleri yerleştirerek, heykelleri hem Persçe hem de Yunanca olarak isimlendiriyor.
Nemrut Dağı Nasıl Oluşmuştur
Tabakalı volkanlar sınıfına ait ve kuvaterner döneminde oluşan Nemrut Dağı, Anadolu’daki en önemli yanardağlar arasında bulunur. Nemrut krateri en son 1411 ve 1441 senelerinde faaliyet göstermiş ve günümüzdeki görünümüne ise 100 bin sene önce gerçekleşen büyük patlamayla kavuşmuştur.
Nemrut Dağını Özel Kılan Nedir
1987 senesinden beri UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Nemrut Dağı’nın hem volkanik bir dağ oluşu, hem doğal bir anıt oluşu, hem de insan eliyle yapılan tarihi bir eser olma özelliği onu bu listeye katmıştır. Türkiye sınırlarındaki faaliyete geçme riski olan yanardağlardan bir tanesi olması da onu özel kılıyor. Milattan önce 1. yüzyılda Komagene krallığı tarafından devasa heykeller ile donatılan dağ Tanrıların Dağı diye adlandırılıyor. Ama günümüzde hala pek çok noktasına ulaşım sağlanamadığı için de gizemini koruyor. Hem yerli hem yabancı turistlerin ve tarihçilerin tamamen insan eliyle yapılmış olan höyüklerde ve mezarlarda neler olabileceğine dair merakı sürüyor. Tüm bu çözümlenemeyen sırların içerisinden en merak edilen insanların bugünün teknolojisi ile ulaşılamayan bu eserler o zaman teknolojisiyle oraya nasıl getirildiği hala bilinmiyor. Taşların yukarıdan araçlarda dizilmiş olabileceği konuşulsa da o zamanki teknolojiyle bu mümkün görünmüyor.
Nemrut Heykelleri ve Nemrut Harabeleri
1881 senesinde Diyarbakır çevresinde gerçekleşen yol çalışması sırasında Karl Sester tarafından Komagene krallığından kalmış olan eserlere ulaşılıyor. Bu eserlere ilk ulaşıldığında Asurlulara ait olduğu düşünülse de buluntular arasındaki gerekçe kitabelerden Komagene Krallığı’na ait oldu ortaya çıkıyor. Bu kitabelerden, dağdaki tüm eserlerin Komagene kralı 1 Antiochos adıyla yapıldığı anlaşılıyor. Heykeller hakkında çok fazla detay veren kitabenin gelecekteki ziyaretçileri için hazırlandığı düşünülüyor. Kralın iki satırlık vasiyeti de heykellerin arka yüzünde yer alıyor. Bu vasiyete göre kral kendinden sonra gelecek olan kuralları tapınak için görevlendiriyor. Ziyaretçilerden ise ibadet amacıyla gelenleri övüp, kötü amaçlarla gelenlere beddua ediyor. Kralın vasiyetinden anlaşıldığı kadarıyla Kral bu kutsal alana gelen tüm ziyaretçilerin en kusursuz şekilde ağlamasına en iyi şarapları içmesine ve törenler boyunca müzisyenlerin görevlendirilmesini istiyor.
Anıtsal heykeller doğu, batı ve kuzey teraslarına yayılmıştır. İyi korunmuş durumdaki dev heykeller kireçtaşı bloklarından yapılmış olup, 8-10 metre yüksekliktedir. Nemrut Dağı’nın doğu yakasında tanrıların taştan gövdelerini yıkılmış kafaları önlerine sıralanmış halde görürsünüz.
Nemrut Dağı’ndaki teraslarda yer alan heykellerin isimleri;
- Kral Antiokhus (Theos), Herakles (Ares-Artagnes),
- Zeus (Oromasdes),
- Fortuna (Kommagene tanrıçası)
- Apollo (Mithras)